“Wanneer wordt Amsterdam-Noord eindelijk bevrijd?”, de studentjes van WV-HEDW versus de gestaalde kaders uit Noord

“Leve de fusie van Flora Boys en NDSM, dat is één club minder in Noord. Een tocht over half verzakte Bayley-bruggen leidt naar de gezellige NDSM-kantine, waar het kantinepersoneel de stank van zware shag en jenever probeert te verdrijven door de afzuigkap boven de frituur uit te schakelen.” (Uit het verslag van de wedstrijd FNC 7- Zaterdag 8 op 1 september 1990 in het clubblad; de uitslag was 6-0 voor de thuisploeg.)

Vijf voetbalclubs telt Noord nog maar, als je de dorpsverenigingen OSV (Oostzaanse Sport Vereniging), DRC (Durgerdammer Racing Club, onder het motto ‘Voetbal zoals het vroeger was’.) en HBOK (Het Begon Op Klompen) uit Zunderdorp buiten beschouwing laat, te weten De Volewijckers, Kadoelen, De Dijk, TOB en De Meteoor. Ooit waren het er wel vijftig. Weinigen weten dat Ajax in 1900 begon op een gehuurd veldje aan de Middenweg (!) in het verre Buiksloterham. Veel verenigingen zijn gestopt, andere zijn opgegaan in fusies.

Veel clubs in Noord waren gelieerd aan bedrijven en voerden de initialen van het betreffende scheepswerf of fabriek als clubnaam. Maar omdat de KNVB bedrijfsnamen niet toestond kregen de initialen een alternatieve betekenis. Zo heette NDSM (Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij) als voetbalclub Nu Door Samenwerking Machtig. NDSM fuseerde in 1990 met Flora Boys tot FNC, dat in 1998 weer met KMVZ, eigenlijk Ketjen Maatschappij voor Zwavelbereiding, maar bij de KNVB bekend onder de naam Kampioenschappen Moeten Verdiend Zijn, opging in sv Kadoelen. Draka Boys mocht dan weer wel.

De mooiste verbastering was VECO, de voetbalclub van Verschure & Co's Scheepswerf en Machinefabriek. Voor Elke Combinatie Overleg heette de club officieel. Ga daar maar aanstaan. De club beschikte over een prachtige accommodatie in het Vliegenbos. De enige keer dat de Zaterdag 1 daar speelde, in september 1985, werd er met 0-5 gewonnen. In die wedstrijd debuteerde Derk Jan Jansen op zaterdag en maakte Niels Tammenga zijn rentree na zijn uitstapje naar Ajax. Kenner Vincent Huis in ’t Veld herinnert zich vooral dat in de laatste minuut de laatste man scoorde uit een voorzet van de voorstopper: “Namen liggen hier voor de hand.” VECO werd na deze oorwassing direct teruggetrokken uit de competitie. Met 5-0 verliezen van die studentjes was er te veel aan.

De meest gerenommeerde club van Noord was De Volewijckers, opgericht in 1920, dat in 1944 landskampioen werd. Na de invoering van het profvoetbal in 1954 speelde De Volwijckers jarenlang in de Eredivisie en Eerste Divisie. In 1971 was de club de laatste kampioen van de dat jaar opgeheven Tweede Divisie. Drie jaar later ging de proftak van De Volewijckers op in FC Amsterdam.

DWV (Door Wilskracht Verkregen), de club van Rinus Israël die speelde op het inmiddels ontmantelde Sportpark Elzenhagen, werd in 1977 en 1987 kampioen in de hoofdklasse en speelde toen om het landelijk zondagamateurkampioenschap. In 1978 en 1990 won DWV de KNVB-beker bij de amateurs. In 2013 fuseerde de club met De Volewijckers onder de naam DVC Buiksloot (DWV Volewijckers Combinatie Buiksloot). In 2019 nam De Volewijckers het heft opnieuw in eigen handen en werd DWV overboord gezet.

Het katholieke Rood-Wit A , dat Sportpark De Weeren deelde met vergeten clubs als IJ-boys, Oriënt en NEC ’75, werd in 1975 kampioen van de hoofdklasse. De club speelde met Emmen en RBC om het landskampioenschap van de zondagamateurs. Emmen won. Rood-Wit A ging in 1999 met Schellingwoude op in De Dijk.

Sporting Noord ontstond in 1980 door een fusie van Blauwe Vogels en ADM (Aanpakken Doet Meetellen). In 2012 werd de club opgeheven nadat kort daarvoor bij de burenstrijd op 3 december 2011 tegen OSV in de Derde klasse op Sportpark Oostzanerwerf een bejaarde supporter van OSV dusdanig door een speler van Sporting Noord werd getrapt dat hij een paar weken later aan zijn verwondingen overleed. De dader werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 jaar.

“Wijzelf, qua eerste dus, hebben het niet zo op Noord. Alle tunnels geprobeerd, Schellingwoudebrug, om via de Velsertunnel niets hielp. En die tweede Coentunnel duurt nog jáááren.” (Ronald Nijsen, Jongens, vol illusies en idealen. WV-HEDW 1908-2008, deel 3, p. 691)

Voetballen in Noord lag de zaterdag niet. Er werd daar dan ook meer verloren dan gewonnen. De Meteoor, Sporting Noord, NDSM, het katholieke TOB (Trouw Ons Beginsel), het waren Angstgegners. De havenwerkers en scheepsarbeiders schopten en sloegen zonder dralen naar alles wat bewoog onderwijl de scheidsrechter uitscheldend voor rotte vis met dodelijke ziektes. Het moet gezegd, de mannen discrimineerden niet. Revolutionair Marxist of corpsbal, socialist of kapitalist-in-spe, solidair met hun strijd of juist anti, CPN’er of VVD’er, de gestaalde kaders lustten elke student rauw, onder het motto ‘We moeten maandag allemaal weer werken!’ Met knikkende knieën waagden de zaterdagspelers zich over het IJ. Roger Kleinenberg zette in zijn auto bij het binnenrijden van de IJ-tunnel steevast de Dodenmars op. Ook beneden het IJ had je overigens clubs uit Noord, zoals Zeeburgia, TOG, De Germaan, UCO ’66, JVVO en erfopvolger Sporting Amsterdam, om er maar een paar te noemen. Ook van deze clubs konden de zaterdagteams van WV moeilijk winnen. De frustraties waren groot.

‘Kampioen worden, of all places, in Amsterdam-Noord’

Maar soms waren er uitgerekend in Noord successen te vieren, zoals in het seizoen 1984-1985. De Zaterdag 1 was in de Tweede Klasse AVB onklopbaar. Er werd twee keer gelijkgespeeld. De overige wedstrijden werden gewonnen, uitmondend in een puntentotaal van 38 op 40 na 20 wedstrijden (toen een overwinning nog 2 punten opleverde). Het eerste gelijkspel -uitslag 3-3- viel thuis tegen buurman Ajax met o.a. Sjaak Swart en David Endt in de gelederen en onder toeziend oog van Johan Cruijff.

Het tweede puntverlies vond plaats bij de grote concurrent De Meteoor uit Tuindorp-Oostzaan, spelend aan het Kut-met-Perenpad. Ook De Meteoor had op het terrein van spelverruwing een naam hoog te houden. De eerste periodetitel stond op het spel. Voor een talrijk publiek, zo’n 250 toeschouwers, bleef het 0-0 met dank aan scheidsrechter D. Carbonada. “Helaas bleek deze scheids naast het sportveld te wonen (in de Maanstraat om precies te zijn, red.) en in Meteoorkringen geen onbekende te zijn. En dat liet-ie merken (…).De rest ging volgens het recept: laatste man hand omhoog, grensrechter vlag omhoog, Carbonada fluit omhoog”, schreef Ronald in het clubblad. Zelfs een doelpunt uit een voorzet vanaf de achterlijn werd wegens buitenspel geannuleerd. De Meteoor won de eerste periode op basis van doelsaldo. Het was dan ook pure gerechtigheid dat WV op paaszaterdag zonder zelf te spelen kampioen werd bij De Meteoor omdat Ajax daar ‘tot groot genoegen van 32 grote en kleine WV’ers en een hond’ met 1-2 won van onze enige overgebleven concurrent.

‘Als een Eerste Klas WV’er’

“Opmerkelijk. De doorbraak van de tweede generatie-Van Meeuwen. De definitieve doorbraak van Chris Veldkamp. De snelheid van Gerrit Kramer, Bas de Kort en Daniël de Wit, het pingelwerk van de Super-Pool en de degelijkheid van Rini Ströms (Vedettenteam Nieuws van de Dag, net als Frank Mathot, Henk was net op tijd fit om August (knie) te vervangen. Drie perfecte invalbeurten van supersub Joost van Elten” (De geschiedenis van WV according to Ronald Nijsen).